Diabet gebelikten önce var olabilir veya ilk kez gebelikte ortaya çıkabilir. Gestasyonel diabet ise genellikle gebelikte ortaya çıkıp doğumdan sonra kaybolan bir durumdur. Ancak gebelikte kan şekerinin ayarlanmasının sağlanamayan kadınların yaklaşık 1/3’ü ileriki yaşantılarında gerçekten diabet hastası olmaktadır.
Gebe kalındığında kan glikoz (şeker) düzeyleri etkilenmektedir. Başlıca değişiklik açlık kan şekerindeki düşmedir. Açlık kan şekerindeki düşmenin asıl nedeni plesentadan salınan hormonlarla, bebeğe şeker aktarımı olduğu sanılmaktadır.
Genellikle kan glikoz düzeyi 20, kan şekerinin ayarlanmasının önemli bir göstergesi olan HbA1C ise 24. Gebelik haftasında en düşük düzeylerine inmektedirler. Gebelik sırasında glikoz metabolizmasında ki bu değişmeler bebeğin sağlığını etkilemekte (iri bebek, anne karnında ani bebek kayıpları, yeni doğan hastalıklar vb.) ve bu amaçla gebeliğin 24. Haftasında 50 gr glikoz yükleme testi yapılması gerekmektedir.
Bu testteki sonuç yüksek çıkarsa 100 gr glikoz yükleme yapılarak gebenin diyet ya da insülin tedavisine alınıp alınmayacağına karar verilmelidir. Aşağıda gebelikte kullanılacak 2200 kalorilik diyet listesi sunulmuştur.
220 Kalorilik Diyet
| Süt – Yoğurt | 5 Su Bardağı (160*5=900gr) |
| Yumurta | 1 Adet |
| Peynir | 3 Kibrit Kutusu Kadar (90 gr) |
| Et ve Türevleri | 1 Adet Köfte Kadar (120gr) |
| Ekmak | 12 ince dilim |
| Sebze | 2 Porsiyon |
| Meyve | 4 Porsiyon (4*100=400gr) |
| Yağ | 5 Tatlı Kaşığı |
ÖRNEK YEMEK LİSTESİ
SABAH:
1 su bardağı süt
2 kibrit kutusu peynir (60gm)
3 ince dilim ekmek + 1 porsiyon meyve + domates + salatalık
KUŞLUK:
Su bardağı yoğurt
1 ince dilim ekmek + 1 porsiyon meyve
ÖGLEN:
2 adet köfte kadar et (60 gm)
1 tabak sebze yemeği
1 kase çorba
1 su bardağı yoğurt
2 ince dilim ekmek
Yağsız salata
İKİNDİ:
1 kibrit kutusu peynir (30gm)
1 ince dilim ekmek
1 porsiyon meyve
AKŞAM:
2 adet köfte kadar et (60gm)
1 tabak sebze yemeği
1 kase çorba
1 su bardağı yoğurt
2 ince dilim ekmek
Yağsız salata
GECE:
1 su bardağı süt 2 galeta
1 porsiyon meyve
MEYVE DEĞİŞİMLERİ
| Meyve | Ortalam Ölçü | Miktar |
| Elma | 1 Küçük Boy | 100 gr |
| Kayısı | 3 Adet | 100 gr |
| Kiraz | 12 Adet | 75 gr |
| Vişne | 14 Adet | 80 gr |
| Greyfurt | Yarım adet | 125 gr |
| Turunç | 1 Orta Boy | 100 gr |
| Portakal | 1 Orta Boy | 100 gr |
| Mandalina | 1 Orta Boy | 100 gr |
| Yeni Dünya | 1 Büyük Boy | 100 gr |
| Erik | 6 Adet | 125 gr |
| Çilek | 5 Adet | 125 gr |
| Şeftali | 12 Adet | 175 gr |
| Armut | 1 Orta Boy | 100 gr |
| Ayva | 1 Orta Boy | 80 gr |
| Nar | 1 Orta Boy | 80 gr |
| Portakal Suyu | 1 Çay Bardağı | 100 gr |
| Greyfurt Suyu | 1 Çay Bardağı | 100 gr |
| Elma Suyu | 1/3 Su Bardağı | 100 gr |
| Vişne Suyu | 1/3 Su Bardağı | 80 gr |
| Nar Suyu | 1/3 Su Bardağı | 80 gr |
ET DEĞİŞİM TABLOSU
| Et (Koyuni Dana, Tavuk, Sakatat – Orta Yağlı) | 1 Adet köfte veya Aynı Miktarda Parça Et | 30 gr |
| Balık | 1 Köfte Büyüklüğünde | 30 gr |
| Yumurta | 1 Adet | 40-50 gr |
| Sosis | 1 Adet | 40-50 gr |
| Salam | 1 Dilim | 40-50 gr |
| Pastırma | 1-2 Dilim | 40-50 gr |
| Peynir | 1 Kibrit Kutusu | 30 Gr |
| Kaşar Peynir | 1 Kibrit Kutusu | 20 gr |
| Çökelek – Lor | 1 Su Bardağı | 40 Gr |
| Istakoz – Midye | 3 Adet | 40 gr |
YAĞ DEĞİŞİM TABLOSU
| Margarin | 1 Tatlı Kaşığı | 5 gr |
| Sıvı Yağ | 1 Tatlı Kaşığı | 5 gr |
| Krema – Kaymak ( Az Yağlı) | 2 Yemek Kaşığı | 30 gr |
| Krema – Kaymak (Çok Yağlı) | 1 Yemek Kaşığı | 15 gr |
| Mayonez | 2 Tatlı Kaşığı | 10 gr |
| Zeytin | 5-10 Adet | 25-30 gr |
| Ceviz, Fındık , Badem Vb. | 5-6 Adet | 10 gr |
EKMEK DEĞİŞİM TABLOSU
Rafine edilmemiş tahıllar diyet lifi yönünden zengindirler.Kan şekerini yavaş yükseltirler. Sağlıklı beslenmede günlük enerji ihtiyacının %50-55’ini karbonhidratlardan sağladığımız için karbonhidrat kaynağı olan ekmek grubu besinler diyet programlarında ekmek değişimi şeklinde bir pragrafın içinde olmalıdırlar.
| Ekmek (Buğday, Çavdar, Mısır) | 1 İnce Dilim | 25 gr |
| Tuzlu Bisküvi | 2 Adet | 25 gr |
| Buğday Unu (Çorbada) | 1 Porsiyon | 15 gr |
| Bezelye Unu (Çorbada) | 1 Porsiyon | 15 gr |
| Pirinç (Çorbada) | 1 Porsiyon | 15 gr |
| Pirinç (Pilav olarak) | 2 Yemek Kaşığı Dolusu | 15 gr |
| Makarna | 2 Yemek Kaşığı Dolusu | 15 gr |
| Kuru Fasulye | 4 Yemek Kaşığı Dolusu | 25 gr |
| Nohut | 4 Yemek Kaşığı Dolusu | 25 gr |
| Kuru Barbunya | 4 Yemek Kaşığı Dolusu | 25 gr |
| Patates | 1 Küçük Boy | 90 gr |
| Kestane | 2 Orta Boy | 30 gr |
| Patlamış Mısır | 1 Su Bardağı Dolusu | 30 gr |
| Simit | Çeyrek Az Susamlı |
GEBELİK DİABETİNDE YENİLMEMESİ GEREKEN YİYECEKLER
- Şeker ve şekerli tatlılar, bal, reçel, pekmez, marmelat, şurup
- Hamur işleri, börek, çörek, pasta, kek, kurabiye, çikolata,
- Alkollü içecekler ve meşrubatlar
- Yağ da Kızarmış, Kavrulmuş ve sos ilave edilmiş yiyecekler, kuru yemişler
- Sucuk, pastırma
- Bütün yağlı yiyecekler, yağlı etler, kaymak krema
- Terkibi bilinmeyen hazır yiyecekler
- Listede belirtilmemiş olan her türlü yiyecekler
